Spacery sensoryczne organizujemy już od 2019 roku.
„Zielone Katowice wszystkimi zmysłami poznawane” był to nasz pierwszy projekt, w którym rozpoczęliśmy serię spacerów sensorycznych z osobami z niepełnosprawnością. Zrealizowaliśmy go w 2019 roku w partnerstwie z Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek. Projekt ten pokazał nam jak ważna jest dla każdego możliwość przebywanie w naturze oraz dało nam to motywację do organizowania takich zajęć dla osób z niepełnosprawnością sensoryczną – kiedy tylko nadarzy się ku temu okazja!
Pierwszym celem projektu było przedstawienie wybranych „zielonych” miejsc w Katowicach osobom z niepełnosprawnościami sensorycznymi, do których samodzielnie byłoby im trudno dotrzeć – z różnych przyczyn, np. braku przewodnika/asystenta, lęku przed wyjściem z domu czy nieznaną przestrzenią, braku tłumacza języka migowego czy słabą orientacją przestrzenną itp. Spacery odbywały się w wybranych dzielnicach Katowic, które charakteryzują się tym, że jest w nich dużo zielonej przestrzeni, w której można było doświadczyć zdrowotnego wpływu przyrody. Jednocześnie w ten sposób chcieliśmy ukazać miasto z zupełnie innej perspektywy, niż ta, z której zazwyczaj mogą być postrzegane Katowice. Udowodniliśmy, że dzielnice Katowic mają również inne oblicze – bardziej zielone, przyjazne i ekologiczne.
W projekcie „Zielone Katowice…” chcieliśmy stworzyć możliwość osobom z niepełnosprawnością sensoryczną (również osobom głuchoniewidomym) bezpiecznego poznania zielonych Katowic.
Naszym kolejnym celem było pokazanie w jaki sposób odbierają świat i Katowice osoby, które mają ograniczone możliwości odkrywania tego miasta poprzez w pełni sprawne zmysły wzroku i słuchu? Osoby te z racji uszkodzenia dwóch najważniejszych zmysłów (wzrok i słuch), muszą radzić sobie z odbiorem bodźców z otoczenia w inny sposób. W przypadku uszkodzenia jednego ze zmysłów następuje kompensacja drugim. W przypadku osób głuchoniewidomych, u których następuje jednoczesne uszkodzenie dwóch najważniejszych zmysłów, sytuacja nie jest już tak oczywista.
Bardzo ważną częścią tego projektu były również warsztaty fotograficzne dla uczestników, które przygotowała i poprowadziła stale współpracująca z naszą fundacją fotografka – Agnieszka Majnusz. W warsztatach wzięły udział osoby słabowidzące, słabosłyszące, głuche i głuchoniewidome. Warsztaty w plenerze były poprzedzone wykładem na temat podstaw fotografii i kompozycji obrazu. Kolejnym etapem było wspólne wyjście w tereny zielone i fotografowanie w plenerze. Każdy z uczestników korzystał w takich technologii do jakich miał dostęp, czyli niektórzy robili zdjęcia aparatami, inni fotografowali telefonami – sprzęt nie grał tu roli. Liczyło się to, aby uwrażliwić uczestników na przeżywanie rzeczywistości, w której się znaleźli oraz aby mogli utrwalić ją za pomocą obrazów – sami decydując, który fragment jest dla nich istotny. Skupienie się na powolnym przeżywaniu chwili było istotnym elementem tych spacerów i warsztatów. Autorka warsztatów chciała uwrażliwić uczestników warsztatów na to indywidualne postrzeganie i odbieranie bodźców z otoczenia, które mieli zarejestrować w formie obrazu.
Projekt ten pokazał, że nawet jeśli osoby mają uszkodzony zmysł wzroku, to jednak potrzeba utrwalania obrazu za pomocą aparatu fotograficznego czy telefonu komórkowego, jest taka sama jak u każdej innej osoby! Żyjemy w czasach, w których fotografia odgrywa ogromną rolę. Jej dostępność i popularyzacja za sprawą aparatów cyfrowych czy telefonów komórkowych, przyczynia się do tego, że każdy chce utrwalić niemalże każdą chwilę, którą najczęściej chciałby podzielić się z innymi osobami. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii (aparat cyfrowy, telefon) każdy z uczestników miał okazję zatrzymać się w mijanej podczas spacerów przestrzeni i utrwalić ten jedyny w swoim rodzaju punkt widzenia.
Po warsztatach w plenerze została zorganizowana wystawa fotograficzna uczestników, którą można było oglądać w listopadzie i grudniu w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej (CINiBa) w Katowicach (https://transgresja.org.pl/zielone-katowice-wszystkimi-zmyslami-poznawane-zakonczylismy-realizacje-przedsiewziecia/).
W działaniach Fundacji Transgresja niezwykle istotne jest zaangażowanie osób z niepełnosprawnościami w aktywne uczestnictwo w realizowane przez nas przedsięwzięcia. Osoby te często potrzebują wsparcia podczas wykonywania różnych czynności oraz wzmocnienia w procesie tworzenia. Jednak każdy z nas chce wyrażać siebie i pokazywać swój unikatowy punkt widzenia. I celem naszych działań jest właśnie umożliwienie tego również osobom z niepełnosprawnościami.
Kontakt w sprawie spacerów i warsztatów fotograficznych: agnieszka.majnusz@transgresja.org.pl